Enkele vragen aan wetenschappers en politici en elkeen die dit aanbelangt

Maart 2020: We staan op, kleden ons aan en vertrekken zoals elke dag naar ons werk. Enkele vage berichten over een nieuw  virus in het verre Wuhan circuleren op televisie. Hier gaat het dagelijkse leven zijn gang. We gaan werken, vieren carnaval en sommigen onder ons vertrekken op skivakantie. Plots worden hier de cafés en restaurants gesloten. Dit  wordt ingevoerd voor drie weken, zo luidt het. In Frankrijk wordt een lockdown afgekondigd. Even later sluiten ook bij ons de niet-essentiële winkels en wordt er een lockdown afgekondigd. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog wordt het dagelijkse leven in West-Europa op deze schaal verstoord.

Langzaam dringt deze nieuwe realiteit tot ons door. We aarzelen om over te gaan op een soort noodmodus. We worden geconfronteerd met het onbekende. We hebben totaal geen idee hoelang deze situatie zal aanhouden. Vele speculaties verschijnen op het nieuws. Hopelijk brengen de vaccins redding ; hopelijk laten deze snel ons oude leven hervatten,.....

Vandaag najaar 2021; het overgrote deel van de bevolking heeft  twee vaccinaties achter de rug en men is gestart met het zetten van derde spuiten. We verkeren  echter  nog steeds in dezelfde  noodmodus. Langzaam wennen we aan de angst, het steriele leven, de mondmaskers en de vele andere steeds wisselende maatregelen. De nieuwsberichten over  het gevaar  dat ons gezondheidssysteem  op een dag zou instorten hangen als een donkere schaduw boven onze westerse beschaving. Een nieuwe variant uit het verre Zuid-Afrika verschijnt als een donkere wolk aan de  horizon.

Dit confronteert ons als mens met vele vragen. Vragen over de toekomst van onszelf, onze ouderen, onze kinderen en jeugd. Onderstaande vragen zijn bedoeld als een eerste aanzet tot dialoog met alle partijen die  op één of andere manier met deze crisis bezig zijn.

Hebben de vele maatregelen op lange termijn geen nadelige gevolgen voor onze natuurlijke immuniteit?  

• De vele maatregelen die in ons land werden genomen hebben als grootste doel vermijden dat ons zorgsysteem instort. Dit instorten zou desastreuze gevolgen kunnen hebben voor iedereen die van deze zorg afhankelijk kan zijn. Het gaat dan zowel om COVID-patiënten als anderen. Dit is een drijfveer geweest voor velen om deze maatregelen, lockdowns en semi-lockdowns te verdragen en zich hiervoor te engageren. De vraag rijst echter of  op langere termijn de remedie niet erger wordt dan de kwaal. Zo klinken er steeds meer  stemmen die waarschuwen voor de gevolgen van een overdreven hygiënisch en zelfs steriel leven. Hebben de vele mondmaskers, het ontsmetten en veelvuldig wassen van de handen, de social distancing en de vele andere maatregelen geen diepgaande gevolgen voor de goede werking van ons immuunsysteem?  Zo lazen we reeds berichten dat er zelfs buiten het seizoen meer kinderen werden opgenomen met RSV.  Zo merkten we dat  er nadat de samenleving drie weken iets opener werd gesteld een stevige verkoudheid rondwaarde, die bij sommige mensen langer bleef aanslepen. Zo is er de vrees voor een hevige griepepidemie. We zien dat de vaccins een stevige basis bieden als buffer tegen covid, maar ze hebben ons  tot nu toe niet  geleid naar het “Rijk der vrijheid”. Moeten we de werking van deze vaccins niet aanvullen met een natuurlijke vorm van immuniteit?  Ik denk hierbij aan het gezonde deel van de bevolking? Kunnen deze op deze manier geen beschermend schild vormen voor het kwetsbare deel van de bevolking?

Moeten we niet meer aandacht besteden aan alternatieve visies zoals een omgekeerde lockdown ?

• Hierbij aansluitend kunnen we denken aan alternatieven zoals een omgekeerde lockdown. Een website zoals https://herstel.nl/  gaat hier dieper op in. Zelfs als je aanneemt dat het zorgsysteem in 2020 dergelijke lockdown niet aan kon wegens een te groot gevaar op overbelasting van de zorg, staan we nu misschien sterker door de vele vaccinaties. Kunnen we niet op één of andere manier een synergie bewerkstelligen tussen immuniteit van de vaccins en natuurlijke immuniteit? Zelfs aangenomen dat één en ander  van deze visie niet zomaar uitvoerbaar is, kan je de vraag stellen waarom er niet meer dialoog is tussen de wetenschappers die voorstander zijn van dergelijke omgekeerde lockdown en  bijvoorbeeld de wetenschappers van het GEMS. Misschien leidt een dialectiek tussen deze visies of paradigma’s tot een betere aanpak. Moeten we niet elke wetenschappelijke visie ernstig nemen op voorwaarde dat de wetenschappelijke methode correct is toegepast?

Wat doen dergelijke maatregelen met de psychologie van de bevolking? Wat doen de maatregelen met het sociaal weefsel van de bevolking?

•  Waar je bij een eerste lockdown nog zou kunnen spreken van een versterking van het sociaal weefsel door bijvoorbeeld samen te applaudisseren of muziek te maken ter ere van de hulpverleners dreigen we nu meer en meer achter onze digitale schermen te verdwijnen. Contacten tussen de verschillende generaties worden meer en meer gezien als een bedreiging terwijl het vaak deze contacten zijn die een substantieel deel van de ziel van het volk vormen. Vele ouderen geven aan dat het voor hen allemaal niet meer hoeft als ze hun dierbare familie niet meer kunnen zien. Woonzorgcentra  slagen er in vele levens te vrijwaren. Echter kunnen we ons afvragen tegen welke prijs. De regels rond bezoek maken het de ouderen vaak niet gemakkelijk. Door overdreven  telewerk dreigen loyaliteiten in bedrijven  en organisaties verloren te gaan. Steeds meer mensen hebben hun collega’s  nog nooit fysiek gezien. Ook kan de eenzaamheid van het voortdurend telewerken een zware psychische impact hebben. Contacten met  klanten, cliënten, patiënten gebeuren meer en meer digitaal. Ook dit maakt dat alles heel kil en onpersoonlijk kan worden. Mensen die niet mee zijn in de digitale wereld dreigen uit de boot te vallen. Hoe geraken we uit deze negatieve spiraal?  Ook het Covid Safe Ticket heeft ingrijpende gevolgen voor het sociaal weefsel.

Hoe een langetermijnvisie  opbouwen?

• Niet tegenstaande de vele persberichten over covid, lezen we bijzonder weinig over een langetermijnvisie. Na anderhalf jaar afwisseling van maatregelen, klinkt de vraag hoelang onze samenleving dit kan volhouden steeds luider. Zowel wat betreft de immuniteit van de bevolking, de psychologische  veerkracht , het sociaal weefsel van de samenleving worden de problemen steeds groter. Ook de gevolgen door de steeds maar meer en meer uitgestelde zorg dienen we ernstig te nemen. Dit zijn vaak persoonlijke drama’s. Zelfs in achting nemende dat we niet weten welke scenario’s werkelijkheid zullen worden in de nabije toekomst blijft de behoefte aan een perspectief op lange termijn belangrijk. Is het niet zinvol werkgroepen op te richten die één per één ingaan op mogelijke scenario’s en daarvoor zoeken naar de meest geschikte aanpak?

Hebben de vele maatregelen op lange termijn geen nadelige gevolgen voor onze natuurlijke immuniteit?  

• Tot slot van dit eerste deel met vragen stel ik de vraag waarom we er niet in slagen tot een degelijke dialectiek te komen? Waarom kunnen wetenschappers en politici met soms tegengestelde visies niet samen aan tafel zitten en door woord en tegenwoord tot een degelijke gebalanceerde visie komen? Waarom hebben steeds meer mensen het gevoel slachtoffer van censuur te worden, ik denk dan bijvoorbeeld aan het onrechtvaardigheidsgevoel waarmee velen blijven zitten na het ontslag van lector Sam Brokken.